NGUYÊN NHÂN GÂY RA HIỆN TƯỢNG TẮC NGHẼN MÀNG LỌC VÀ CÁCH XỬ LÝ

Sử dụng màng lọc để xử lý nước thải đang ngày càng trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, hiện tượng tắc nghẽn màng lọc xảy ra gây không ít khó khăn cho kỹ sư vận hành. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng tắc nghẽn màng lọc là gì? Và làm cách nào để khắc phục hiệu quả?

I. Màng lọc trong xử lý nước thải là gì?

Công nghệ lọc màng được sử dụng trong quá trình xử lý nước thải được gọi là MBR (Membrane Bio-Reactor), là sự kết hợp giữa phương pháp xử lý sinh học và lý học. Cơ chế hoạt động của vi sinh vật trong hệ thống MBR tương đương với bể bùn hoạt tính hiếu khí, tuy nhiên, phương pháp này khác biệt ở chỗ thay vì sử dụng công nghệ lắng để tách bùn sinh học như trong bể bùn hoạt tính hiếu khí, MBR sử dụng màng lọc.

Có nhiều loại màng lọc MBR với kích thước khác nhau như 4m2, 6m2, 18m2... Chúng được áp dụng rộng rãi trong xử lý nước thải với nhiều ưu điểm:

• Khả năng xử lý nước thải ở công suất lớn và thời gian lưu trữ nước ngắn.

• Màng lọc trong MBR loại bỏ cả vi khuẩn và vi sinh vật, giảm cần thiết phải sử dụng bể khử trùng để xử lý nước thải theo cách thông thường.

• Có thể thay thế cho bể lắng, giúp tối ưu diện tích xây dựng hệ thống xử lý nước thải.

• Quy trình vận hành tự động, giúp tối ưu hóa chi phí vận hành.

II. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng tắc nghẽn màng lọc

Màng lọc MBR thường được đặt trong bể hiếu khí để xử lý chất ô nhiễm. Trong quá trình hoạt động, nhiều yếu tố có thể dẫn đến tắc nghẽn màng lọc, ảnh hưởng đến hiệu suất xử lý nước thải. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây tắc nghẽn màng lọc:

1. Vệ sinh màng lọc không thường xuyên

Việc không vệ sinh định kỳ là một nguyên nhân phổ biến gây tắc nghẽn màng lọc. Nước thải đưa vào bể hiếu khí thường chứa nhiều hợp chất ô nhiễm, lơ lửng và tạp chất. Nếu không được vệ sinh đều đặn, các chất thải và tạp chất này sẽ tích tụ trên màng, giảm hiệu suất xử lý và gây tắc nghẽn.

2. Màng lọc bị tổn hại hoặc hư hỏng

Sự tổn thương của màng lọc do dư lượng hóa chất trong nước thải hoặc hư hỏng do sử dụng lâu dài có thể giảm khả năng xử lý và tạo điều kiện cho chất ô nhiễm bám vào màng, gây tắc nghẽn.

3. Nước thải đầu vào không thuận lợi

Màng lọc dễ bị tắc nghẽn hơn khi nước thải đầu vào có chứa các yếu tố bất lợi như nồng độ chất lơ lửng (MLSS) cao hoặc độ pH thấp.

4. Điều kiện vận hành không tối ưu

Quá trình xử lý nước thải bằng màng lọc đòi hỏi các điều kiện môi trường nhất định để đạt hiệu suất tối ưu. Hiện tượng tắc nghẽn có thể xuất phát từ việc kiểm soát điều kiện vận hành không đảm bảo, chẳng hạn như máy sục khí hoạt động yếu và không đồng đều, tỷ lệ F/M tăng lên quá cao, tỷ lệ COD/N thấp, và nhiệt độ thấp.

5. Đặc điểm của màng lọc

Màng lọc có độ nhám cao hoặc kích thước lỗ nhỏ cũng có thể làm tăng khả năng bị tắc nghẽn do cặn bẩn tích tụ và khó trôi qua.

III. Cách xử lý tình trạng tắc nghẽn màng lọc giúp nâng cao hiệu suất xử lý nước thải

Trong quá trình vận hành màng lọc để xử lý nước thải, khi phát hiện màng có dấu hiệu tắc nghẽn và hiệu suất giảm, cần tiến hành các bước khắc phục như sau:

1. Kiểm tra thời gian và chu kỳ vệ sinh màng

Xác định thời điểm gần nhất màng được vệ sinh và kiểm tra xem chu kỳ vệ sinh có đúng không. Nếu thời gian giữa các lần vệ sinh quá dài, cần tiến hành vệ sinh màng ngay lập tức.

2. Kiểm tra chất lượng nước thải đầu vào

Đánh giá nồng độ MLSS, độ nhớt, độ mặn và pH của nước thải đầu vào. Điều chỉnh và xử lý trước khi đưa vào bể chứa màng để giảm thiểu tác động xấu lên màng lọc.

3. Kiểm tra điều kiện vận hành

Đảm bảo các thiết bị như máy thổi khí, nhiệt độ, đèn UV,... hoạt động đúng cách. Thực hiện điều chỉnh nếu cần thiết, đặc biệt là nếu máy thổi khí hoạt động không đồng đều hoặc bể có nhiệt độ thấp.

4. Kiểm tra màng lọc

Thực hiện kiểm tra trực quan trên màng lọc để xác định xem có dấu hiệu nào của tắc nghẽn, hư hại, hay tổn thương không. Nếu có vấn đề, tiến hành bảo trì và thay thế màng lọc nếu cần.

IV. Kết luận

Để giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn màng lọc, việc kiểm soát các yếu tố và lựa chọn màng lọc chất lượng là rất quan trọng. Điều này giúp bảo đảm hiệu suất ổn định và kéo dài tuổi thọ của hệ thống xử lý nước thải. Mọi thông tin chi tiết, quý khách hàng hãy liên hệ ngay với Môi trường Phước Trình để được tư vấn và giải đáp.