Ô NHIỄM NƯỚC RÁC THẢI RỈ VÀ GIẢI PHÁP XỬ LÝ HIỆU QUẢ

I. Khái niệm nước rác thải rỉ

Nước rác thải rỉ, còn được gọi là "leachate" trong tiếng Anh, là loại nước được hình thành từ bên trong rác thải hoặc từ các vùng có rác, bãi rác và khu vực chôn lấp rác. Khi nước mưa hoặc nước ngầm đi qua các khu vực chứa rác, chúng sẽ cuốn theo các hạt chất từ rác (hoặc dẫn chất rác có sẵn trong rác thải) và hình thành nước rỉ rác.

Nước từ bãi rác tiếp xúc với các chất thải hữu cơ và vô cơ trong rác, cuốn theo và hòa tan chúng, tạo thành nước rỉ rác. Do đó, nước rỉ rác thường chứa đựng nhiều chất ô nhiễm độc hại như hợp chất hữu cơ, kim loại nặng, các hợp chất hóa học, vi khuẩn và virus gây bệnh...

II. Tổng quan về nước rỉ rác

Do là dòng nước phát sinh từ bãi rác, nước rỉ rác có nồng độ cao của các chất ô nhiễm, vi khuẩn và hóa chất độc hại. Ví dụ như nồng độ COD và BOD có thể từ cao đến rất cao, cùng với nitơ, amoniac, sunfua, kim loại nặng, vi khuẩn gây bệnh và Asen.

Thành phần và đặc tính của nước rỉ rác phụ thuộc vào những yếu tố như:

• Nguồn gốc của rác thải.

• Thành phần cụ thể của rác thải.

• Điều kiện địa hình, môi trường thực vật, và khí hậu tại khu vực bãi rác.

• Phương pháp chôn lấp và cách vận hành của bãi rác.

• Điều kiện địa chất và thủy văn ở khu vực.

Tại các bãi chôn rác, chỉ số ô nhiễm có thể biến đổi theo từng thành phần rác và thời gian tồn tại của bãi rác. Tổng chất rắn hòa tan (TDS) trong nước rỉ rác có thể dao động từ 1.000 – 60.000 ppm, còn BOD 5 và COD có thể dao động từ 100 – 60.000 ppm. Thường thì nồng độ ô nhiễm sẽ cao nhất khi bãi chôn lấp rác mới được hình thành trong khoảng 2-3 năm, sau đó có thể giảm dần. Tuy nhiên, việc giảm nồng độ này vẫn chưa đạt đủ mức tiêu chuẩn xả thải ra môi trường.

III. Ảnh hưởng của nước rác thải rỉ đối với cuộc sống con người

1. Ảnh hưởng đến sức khỏe con người

Khi nước rỉ rác xâm nhập vào nguồn nước ngầm hoặc hệ thống cung cấp nước, nó tạo ra ô nhiễm nước uống và nước sinh hoạt tại các khu vực lân cận. Những chất ô nhiễm trong nước rỉ rác như kim loại nặng, hợp chất hóa học độc hại và vi khuẩn có thể gây hại cho sức khỏe con người, dẫn đến các vấn đề như ung thư, bệnh da, ngộ độc và sự phát triển của các bệnh truyền nhiễm.

2. Ảnh hưởng của nước rỉ rác tới môi trường

Khi nước rỉ rác xâm nhập vào đất, nguồn nước ngầm, sông, suối hoặc hồ. Nó gây ra sự ô nhiễm và làm giảm chất lượng của nguồn nước. Ô nhiễm này có thể gây tác động xấu đến cuộc sống của động vật và thực vật trong môi trường nước. Tạo ra hậu quả tiêu cực cho hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Các ảnh hưởng chính bao gồm:

• Mất cân bằng trong hệ sinh thái tự nhiên.

• Suy giảm đa dạng sinh học.

• Gây xáo trộn chuỗi thức ăn.

• Bùng phát bệnh dịch trong hệ sinh thái.

• Làm suy giảm chất lượng đất.

• Ô nhiễm không khí.

• Ảnh hưởng đến cảnh quan.

Việt Nam nằm trong danh sách 20 quốc gia sản xuất lượng rác thải lớn nhất trên thế giới. Năm 2020, đã có hơn 900 bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt được ghi nhận trong hệ thống (chưa tính đến các bãi rác tự phát). Tuy nhiên, chỉ có khoảng 20% bãi chôn lấp đáp ứng các tiêu chuẩn vệ sinh. Điều này cho thấy việc xử lý chất thải và nước rỉ rác đang đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn.

IV. Phương pháp xử lý ô nhiễm nước rác thải rỉ

1. Xử lý ô nhiễm nước rác thải rỉ bằng thực vật

Phương pháp xử lý nước rỉ rác bằng thực vật dựa vào sự sử dụng các loài thực vật có khả năng trao đổi chất đặc biệt. Chúng hấp thụ các chất trong nước và tự nhiên làm sạch nước rỉ rác. Cách tiếp cận này thường được gọi là xử lý nước rỉ rác bằng cảnh quan xanh hoặc hệ thống thảm thực vật.

2. Xử lý ô nhiễm nước rác thải rỉ bằng phương pháp keo tụ – tạo bông

Phương pháp keo tụ là phương pháp phổ biến dùng để tách các chất rắn và hữu cơ từ nước rỉ rác. Phương pháp này bao gồm hai giai đoạn chính: giai đoạn keo tụ và giai đoạn tạo bông.

Trong giai đoạn keo tụ, chất hóa học được sử dụng để phá vỡ liên kết giữa các hạt trong nước. Tạo thành các hạt có khả năng kết dính. Sau đó, trong giai đoạn tạo bông, các hạt này kết dính với nhau tạo thành cụm bông.

3. Phương pháp keo tụ điện hóa

Phương pháp keo tụ điện hóa (electrocoagulation) sử dụng nguyên tắc keo tụ các chất ô nhiễm trong nước. Bằng cách tạo ra flocculant thông qua sự tác động của điện trường.

4. Xử lý ô nhiễm nước rác thải rỉ bằng phương pháp vi sinh

Phương pháp vi sinh dựa vào vi sinh vật để loại bỏ chất ô nhiễm từ nước. Phương pháp này thường được áp dụng sau các phương pháp xử lý hóa lý. Giảm bớt các thành phần ô nhiễm như kim loại và chất độc hại. Hiệu quả cao trong việc xử lý COD, BOD, Nitơ, Phốt pho và các chất khác.

5. Xử lý ô nhiễm nước rác thải rỉ bằng phương pháp màng RO

Phương pháp xử lý nước rỉ rác bằng màng RO (Osmosis Ngược) sử dụng áp lực để đẩy nước qua màng bán thấm. Giữ lại chất rắn, hữu cơ, ion và các chất hòa tan. Chỉ cho phép phân tử nước qua màng. Trước khi nước rỉ rác đi vào hệ thống RO, nó thường trải qua quá trình tiền xử lý. Bao gồm các phương pháp hóa học, keo tụ tạo bông và vật lý để loại bỏ các tạp chất.

V. Kết luận

Trên đây là những phương pháp hiệu quả nhất hiện nay để xử lý nước rác thải rỉ. Để tìm ra giải pháp phù hợp cho vấn đề nước rác thải rỉ cho môi trường của bạn, xin vui lòng liên hệ với các chuyên gia tại Môi trường Phước Trình. Chúng tôi cam kết mang đến sự hỗ trợ nhanh chóng và đáng tin cậy. Hãy để Môi trường Phước Trình cùng bạn chung tay thực hiện môi trường tốt cho cuộc sống của bạn.