Ô NHIỄM CHẤT THẢI RẮN: HẬU QUẢ MÔI TRƯỜNG KHÔN LƯỜNG

Ô nhiễm chất thải rắn là vấn nạn của toàn thế giới. Đặc biệt là ở những nước đang phát triển có tốc độ đô thị hóa cao như Việt Nam. Chúng vô cùng độc hại và khó xử lý. Thế nhưng, liệu có giải pháp nào xóa tan được nỗi lo này hay không?

Ô nhiễm chất thải rắn là gì? Phân loại

Chất thải rắn là tất cả những nguyên vật liệu phát sinh trong quá trình sinh hoạt, sản xuất. Chúng cũng là một loại chất thải, nhưng đặc tính là không tan trong nước sinh hoạt, nước nước nguồn, vật liệu hạt nhân đặc biệt, vật liệu phụ theo quy định của nhà nước.

Hiện nay có 4 nguồn chất thải rắn chính. Đó là:

• Chất thải rắn đô thị: Là các rác thải rắn, chất thải từ cơ quan, chợ, trường học, khu công cộng...
• Chất thải y tế: Là các rác thải phát sinh từ hoạt động khám chữa bệnh.
• Chất thải rắn sinh hoạt: Gồm tất cả các loại chất thải từ đồ ăn, thức uống, chai lọ, rác sinh hoạt...
• Chất thải rắn công nghiệp: Là toàn bộ chất thải từ các xí nghiệp, khu công nghiệp, nhà máy. Ví dụ như các loại phế liệu sắt thép, kim loại, nhựa, giấy, thủy tinh, cao su...

Tác hại của chất thải rắn đối với môi trường hiện nay

Ô nhiễm chất thải rắn gây ra nhiều ảnh hưởng nguy hại tới môi trường và con người. Cụ thể:

Tác động chất thải rắn đến môi trường nước

Chất thải rắn không được thu gom mà xả thải vào kênh rạch, sông, hồ, ao sẽ gây ô nhiễm môi trường nước. Đường nước lưu thông bị tắc nghẽn, giảm diện tích tiếp xúc của nước với không khí. Chất thải rắn hữu cơ phân hủy sẽ gây bốc mùi hôi thối làm phú dưỡng nguồn nước khiến cho thủy sinh vật nước mặt bị suy thoái.

Đặc biệt, tại các bãi chôn lấp chất thải rắn, nước rỉ rác vô cùng độc, ô nhiễm. Chúng chứa hàm lượng cao chất hữu cơ của phân súc vật, các thức ăn thừa… Chất thải độc hại từ bao bì đựng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, mỹ phẩm. Nhưng chất này cực độc với con người và sinh vật sống khi tiếp xúc. Chúng gây các bệnh về tiêu hóa, da, các bệnh nguy hiểm như ngọ độc, ung thư.

Tác động chất thải rắn đến môi trường không khí

Theo nghiên cứu, tại các bãi chôn lấp rác, lượng khí phát thải phát sinh tự nhiên chiến 30% khí phát sinh mà không cần tác động nhiệt. Con số này tăng lên nhiều lần khi nhiệt độ tăng. Sự thoát khí dẫn tới lan truyền các mùi hôi thối do phân hủy chất tahir rắn hữu cơ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống của người dân xung quanh.

Những mùi hôi kinh khủng dễ bắt gặp như mùi khai Amoni, mùi Hydrosunfur trứng thối, mùi Amin cá ươn, Diamin mùi thịt thối...

Bên cạnh hoạt động chôn lấp, việc tiêu hủy chất thải rắn cũng gây ô nhiễm không khí nặng. Việc đốt rác sẽ làm phát sinh khói, tro bụi, các mùi khó chịu. Chúng còn phát tán nhiều chất độc như lưu huỳnh, thủy ngân... là những khí độc hại hoặc có tác dụng ăn mòn. Việc phát sinh các bệnh tật khi hít phải là khó tránh khỏi.

Ô nhiễm đất do chất thải rắn

Các chất thải rắn tích lũy dưới đất trong thời gian dài sẽ khiến đất bị ảnh hưởng lớn. Ngoài các chất thải xây dựng khó phân hủy như gạch, ngói, thủy tinh, dây cáp, bê tông... Các kim loại, chất độc ô nhiễm còn tích lũy trong đất và thâm nhập vào cơ thể theo chuỗi thức ăn và nước uống.