MƯA AXIT LÀ GÌ? TÁC HẠI CỦA MƯA AXIT ĐẾN ĐỜI SỐNG

Mưa axit là gì? Chúng ta đều đã được nghe đến mưa axit thông qua các phương tiện đại chúng, sách vở... Nhưng mưa axit là gì, tác hại của mưa axit như thế nào đối với đời sống con người, động thực vật, môi trường và các hệ sinh thái. Hãy cùng Môi trường Phước Trình tìm hiểu chi tiết về mưa axit qua bài viết dưới đây nhé.

I. Mưa axit là gì?

Mưa axit còn được gọi là Acid Rain. Nó bao gồm các chất ô nhiễm từ hoạt động công nghiệp và nước mưa có độ pH dưới 5.6. Nước mưa trở nên axit do các hạt axit hoà tan vào nó, gây giảm độ pH. Mưa axit cũng có khả năng hòa tan các kim loại nguy hiểm. Làm cho nước mưa trở nên độc hại hơn.

Trong nước mưa axit, chúng ta có thể tìm thấy các tạp chất ô nhiễm như SO2 và NO2. Và nguồn gốc của mưa axit xuất phát từ lượng khí thải này. Các khí này thường phát ra trong quá trình phát triển công nghiệp và quá trình khai thác năng lượng. Ví dụ như than đá, dầu mỏ và các nguồn năng lượng tự nhiên khác một cách không bảo vệ môi trường.

Các vùng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của mưa axit thường nằm ở Đông Âu, phía đông của Hoa Kỳ và đông nam Canada. Điều này không chỉ giới hạn trong các nước Đông Âu, mà còn ảnh hưởng đến các nước Đông Nam Á. Chẳng hạn như bờ biển phía đông nam của Trung Quốc và Đài Loan.

II. Nguyên nhân gây mưa axit

Mưa axit là một hiện tượng môi trường phức tạp và có nhiều nguyên nhân gây ra nó. Bao gồm cả nguyên nhân tự nhiên và nguyên nhân từ hoạt động của con người.

1. Nguyên nhân tự nhiên

Núi lửa và hiện tượng cháy rừng. Các hiện tượng tự nhiên như phun trào núi lửa và cháy rừng có thể tạo ra lượng lớn oxit lưu huỳnh và oxit nitơ trong không khí. Khi các khí này tương tác với nước trong môi trường. Chúng có thể tạo ra axit sulfuric (H2SO4) và axit nitric (HNO3), góp phần vào hình thành mưa axit.

2. Nguyên nhân từ con người

• Sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Quá trình sử dụng than đá, dầu mỏ và các nhiên liệu hóa thạch khác để sản xuất năng lượng và nhiệt động cơ có thể tạo ra các khí độc hại. Ví dụ như sulfur dioxide (SO2) và nitrogen dioxide (NO2). Những khí này sau đó có thể tương tác với không khí và nước để tạo ra các axit mạnh như axit sulfuric (H2SO4) và axit nitric (HNO3).
• Công nghiệp và luyện kim. Hoạt động từ các nhà máy công nghiệp, luyện kim, và các cơ sở sản xuất khác có thể tạo ra lượng lớn khí thải chứa các chất gây ra mưa axit. Các khí thải này sau đó lan truyền trong không khí và có thể tương tác với các thành phần khác để hình thành mưa axit.
• Giao thông và tiêu dùng nhiên liệu. Sử dụng xe cộ, máy bay và các phương tiện khác có động cơ đốt nhiên liệu dẫn đến phát thải các khí độc hại như NO2 và SO2. Điều này cũng đóng góp vào vấn đề mưa axit.

III. Tác hại của mưa axit là gì?

Ở những nơi xuất hiện mưa axit, môi trường hệ sinh thái, động thực vật, con người và cả những công trình kiến trúc cũng bị ảnh hưởng trực tiếp.

1. Tác hại của mưa axit đối với sức khoẻ con người bị đe doạ

Sức khỏe của con người đang đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng từ mưa axit. Mưa axit gây tác động tiêu cực trực tiếp đến sức khỏe của con người. Đặc biệt khi bạn sử dụng nước mưa này trong sinh hoạt hàng ngày. Ví dụ như vệ sinh cá nhân, giặt giũ, tắm gội có thể dẫn đến các vấn đề về da như sưng, ngứa, nấm. Trong trường hợp nặng hơn có thể gây viêm da.

Đặc biệt quan trọng là khi sử dụng nước mưa axit để chế biến thực phẩm. Điều này có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đối với hệ tiêu hóa và đường ruột của con người. Nước mưa axit chứa nhiều chất gây hại cho sức khỏe và dễ dàng xâm nhập vào thực phẩm và nước uống. Khi trẻ em tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm mưa axit, có thể gây tổn thương đến hệ thần kinh.

Trong trường hợp nhiễm độc nặng, mưa axit có thể dẫn đến các tác động sâu sắc đối với não bộ thậm chí có thể gây tử vong. Theo các chuyên gia nghiên cứu, các hợp chất kim loại có trong mưa axit có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh Alzheimer. Hơn nữa, mưa axit còn làm suy giảm sức đề kháng tự nhiên. Đồng thời làm ảnh hưởng đến hệ hô hấp của con người.

2. Tác động đến khí quyển

Mưa axit không chỉ gây tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng đến môi trường và khí quyển. Tạo ra hậu quả đáng lo ngại cho hành tinh của chúng ta. Khi mưa axit kéo dài sẽ góp phần hình thành các hạt sulfate và nitrate trong tầng khí quyển. Dẫn đến sự hạn chế tầm nhìn. Các hạt này khiến cho không khí trở nên đục, tạo ra hiện tượng sương mù axit. Dẫn đến việc làm suy giảm khả năng chiếu sáng từ mặt trời.

Tác động này không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái ở các vùng cận biển Bắc Cực mà còn ảnh hưởng đến sự tồn tại và sự phát triển của địa y và các loài động vật như quần thể tuần lộc và nai tuyết. Hiện tượng này đã gây ra sự suy giảm đáng kể trong số lượng và sự đa dạng của các loài này.

3. Tác động đến sinh vật dưới nước

Mưa axit, với độ pH thấp, tạo ra sự giảm độ pH trong nước. Điều này đồng nghĩa với việc ảnh hưởng đến khả năng tồn tại và phát triển của các sinh vật thủy sinh. Khi lượng mưa axit tăng lên trong ao hồ, hệ sinh thái nước sẽ bị ảnh hưởng. Làm cho các sinh vật trở nên yếu đuối và không thể tồn tại.

Không chỉ ảnh hưởng đến các loài sống trong các ao hồ, mưa axit còn gây tác động lớn đến nước biển và hệ sinh thái biển. Sự tăng cao của nồng độ axit trong mưa axit tác động đến khả năng tiêu thụ dinh dưỡng của các loài cá, làm cho độ pH trong nước biển giảm. Dẫn đến sự mất cân bằng của muối trong cơ thể các sinh vật biển. Hơn nữa, mưa axit còn ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của sinh vật biển, bằng cách làm suy yếu nồng độ canxi trong cơ thể của chúng.

4. Cây trồng, hoa màu ảnh hưởng nghiêm trọng

Ngoài việc gây hại cho động vật, mưa axit còn có ảnh hưởng nghiêm trọng đối với thực vật. Đặc biệt là cây trồng và hoa màu trong nông nghiệp. Khi mưa axit xuất hiện, nước mưa thấm vào đất và hòa tan các chất độc hại có trong nước mưa vào đất. Sau đó, rễ của cây trồng sẽ hấp thụ và làm ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng. Hơn nữa, nước mưa axit còn cuốn đi các chất dinh dưỡng quan trọng có trong đất. Điều này khiến cho cây trồng không thể hấp thu đủ dinh dưỡng từ đất, dẫn đến sự suy yếu và mòn mất dần của cây trồng.

5. Xói mòn bề mặt công trình kiến trúc

Mưa axit không chỉ gây tác động đáng kể đến môi trường tự nhiên và sức khỏe con người mà còn có tác động tiêu cực lên bề mặt các công trình và kiến trúc. Khi mưa axit rơi xuống, nó hòa tan các loại đá. Ví dụ như sa thạch, cẩm thạch và vôi, làm xói mòn bề mặt của các công trình kiến trúc. Các công trình kiến trúc lâu đời và có giá trị văn hóa cũng không tránh khỏi sự ảnh hưởng của mưa axit. Mưa axit làm mất đi tính thẩm mỹ và giá trị văn hóa của chúng.

Ngoài ra, mưa axit còn gây ăn mòn cho các vật liệu làm từ sứ, kim loại và dệt may gây ra sự hoen gỉ và xói mòn. Các công trình kiến trúc như cầu đường, máy móc và thuyền bè cũng bị ảnh hưởng. Dẫn đến tốc độ hao mòn nhanh hơn. Điều này đòi hỏi các máy móc phải được sửa chữa và bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo các hoạt động sản xuất và hình thức vận chuyển trong cuộc sống hàng ngày được duy trì.

IV. Cách khắc phục tình trạng mưa axit

Mưa axit chủ yếu xuất phát từ hoạt động con người. Do đó, biện pháp tốt nhất để khắc phục tình trạng này là tăng cường ý thức của con người và thực hiện các biện pháp cụ thể:

• Quy định và quản lý khí thải. Các cơ quan chức năng cần thiết lập và thực hiện các quy định và biện pháp cụ thể để kiểm soát và giảm thiểu khí thải từ các nguồn như nhà máy, xí nghiệp khai thác than, dầu mỏ.
• Kiểm soát khí thải xe cộ. Cần có quy định và kiểm tra chặt chẽ đối với khí thải của các phương tiện có động cơ. Cùng với việc xây dựng hệ thống giao thông công cộng và khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
• Loại bỏ khí nitơ và lưu huỳnh từ than đá. Cần đầu tư vào công nghệ hiện đại để loại bỏ triệt hạng các chất gây ô nhiễm như khí nitơ và lưu huỳnh từ quá trình khai thác than đá trước khi sử dụng.
• Sử dụng năng lượng sạch. Khuyến khích và đầu tư vào các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện để giảm thiểu sự phát thải khí nhà kính.
• Không sử dụng nước mưa cho sinh hoạt hàng ngày. Tránh sử dụng nước mưa cho các mục đích sinh hoạt hàng ngày. Điều này giúp ngăn chặn việc nước mưa hòa tan các chất gây ô nhiễm rồi xâm nhập vào nguồn nước sạch.
• Xử lý nước sạch. Để đảm bảo nguồn nước gia đình an toàn hơn, cần sử dụng các hệ thống lọc nước hiệu quả để loại bỏ các chất gây ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe gia đình.

V. Kết luận

Việc khắc phục tình trạng mưa axit là một quá trình dài hạn và đòi hỏi sự cống hiến và hợp tác từ cả cộng đồng và chính phủ. Tuy nhiên, những biện pháp trên sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Để tìm hiểu thêm về vấn đề môi trường liên hệ trực tiếp đến Môi trường Phước Trình để được tư vấn nhé!