XỬ LÝ NƯỚC THẢI KHU CÔNG NGHIỆP: QUY TRÌNH VÀ CÔNG NGHỆ

Khu công nghiệp là nơi tập trung nhiều nhà máy, xí nghiệp sản xuất, dẫn đến lượng nước thải phát sinh rất lớn và đa dạng về thành phần. Xử lý nước thải khu công nghiệp là quá trình loại bỏ hoặc giảm thiểu các chất ô nhiễm có trong nước thải trước khi xả ra môi trường. Mục tiêu của việc xử lý là đảm bảo nước thải đạt tiêu chuẩn về chất lượng, bảo vệ nguồn nước, sức khỏe con người và môi trường sống.

Thực trạng xử lý nước thải khu công nghiệp ở Việt Nam

Nước thải khu công nghiệp là dòng chảy hỗn hợp từ các hoạt động sản xuất, bao gồm nước thải sinh hoạt của công nhân và nước thải công nghiệp từ các nhà máy, xí nghiệp. Nước thải này thường chứa nhiều chất ô nhiễm độc hại, có thể là chất hữu cơ, chất vô cơ, kim loại nặng, dầu mỡ, hóa chất độc hại, vi khuẩn gây bệnh... Đặc điểm của nước thải khu công nghiệp rất đa dạng, phụ thuộc vào ngành nghề, quy mô sản xuất, và công nghệ sản xuất của từng khu công nghiệp.

Thực trạng xử lý nước thải khu công nghiệp ở Việt Nam hiện nay đang là vấn đề đáng báo động. Theo thống kê, chỉ có khoảng 19,3% cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn, phần còn lại đều chưa có hệ thống xử lý tập trung hoặc xử lý chưa đạt chuẩn. Điều này dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và phát triển bền vững.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm nước thải khu công nghiệp

Tình trạng ô nhiễm nước thải tại các khu công nghiệp ở Việt Nam xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, bao gồm:

1. Hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ: Nhiều khu công nghiệp được quy hoạch và xây dựng thiếu hệ thống xử lý nước thải tập trung, hoặc nếu có thì công suất và chất lượng vận hành chưa đáp ứng yêu cầu thực tế.
2. Thiếu ý thức và trách nhiệm từ doanh nghiệp: Một bộ phận doanh nghiệp còn xem nhẹ vai trò của việc xử lý nước thải, không chú trọng đầu tư vào hệ thống xử lý, hoặc vận hành không đúng quy trình nhằm tiết kiệm chi phí.
3. Công nghệ xử lý lạc hậu: Việc áp dụng công nghệ xử lý lỗi thời, không hiệu quả, dẫn đến chất lượng nước thải sau xử lý không đạt chuẩn môi trường.
4. Hạn chế trong công tác quản lý và giám sát: Công tác kiểm tra, giám sát việc xả thải tại các khu công nghiệp còn nhiều bất cập, thiếu nguồn lực và chế tài đủ mạnh, dẫn đến tình trạng vi phạm kéo dài.

Hậu quả của việc xả thải không đúng quy định

Việc xả thải nước thải công nghiệp không qua xử lý hoặc xử lý không đạt chuẩn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

1.  Ô nhiễm môi trường: Gây suy giảm chất lượng nguồn nước mặt và nước ngầm, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái thủy sinh và làm mất cân bằng đa dạng sinh học.
2.  Đe dọa sức khỏe cộng đồng: Nguồn nước ô nhiễm có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như bệnh tiêu hóa, bệnh về da, hô hấp, thậm chí là ung thư khi tiếp xúc lâu dài.
3.  Ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội: Môi trường bị ô nhiễm làm suy giảm chất lượng sống, ảnh hưởng đến các ngành như nông nghiệp, du lịch, đồng thời làm giảm sức hút đầu tư vào địa phương.

Xử lý nước thải khu công nghiệp

Xử lý nước thải khu công nghiệp là quá trình sử dụng các phương pháp công nghệ và kỹ thuật nhằm loại bỏ hoặc giảm thiểu các ô nhiễm trong nước thải xuất phát từ hoạt động sản xuất tại khu công nghiệp. Cụ thể, quá trình xử lý nước thải khu công nghiệp bao gồm các bước như thu gom, xử lý, kiểm tra chất lượng nước thải trước khi xả ra môi trường hoặc bể chứa.

Mục đích cuối cùng của xử lý nước thải khu công nghiệp là loại bỏ hoặc làm giảm bớt những chất ô nhiễm như chất rắn lơ lửng, dầu mỡ, hóa chất độc hại... để nước thải đạt tiêu chuẩn xả thải theo quy định của pháp luật trước khi xả ra môi trường. Điều này góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Nhờ áp dụng các phương pháp xử lý hiện đại, các chất thải trong nước thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp sẽ được loại bỏ triệt để trước khi xả ra ngoài, đảm bảo tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường.

Các chất thải thường gặp

Có 3 loại chất thải chính được tạo ra tại các khu công nghiệp bao gồm:

• Rác thải: Đây là các vật thể rời rạc như bao bì, vỏ hộp, giấy vụn, hàng nhựa...phát sinh từ hoạt động sản xuất và đời sống của công nhân.
• Khí thải: Là các loại khí độc hại như bụi, khói, CO2, CO, SO2...được thải ra từ các nhà máy xí nghiệp trong quá trình sản xuất.
• Nước thải: Là nước bị ô nhiễm bởi các chất thải hóa học, dầu mỡ, chất rắn lơ lửng,... phát sinh từ hoạt động sản xuất. Nước thải khu công nghiệp thường chứa nhiều chất ô nhiễm như axit, kiềm, kim loại nặng... nếu không xử lý sẽ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Đó là 3 loại chất thải phổ biến nhất thường xuất hiện tại các khu công nghiệp và cần phải được quản lý xử lý một cách triệt để.

Quy trình lựa chọn hệ thống xử lý nước thải

Để lựa chọn được hệ thống xử lý nước thải phù hợp với nhu cầu và điều kiện cụ thể, các doanh nghiệp cần thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Xác định rõ nhu cầu xử lý, lượng và chất lượng nước thải cần xử lý từ quy mô sản xuất, công nghệ sử dụng.

Bước 2: Tìm hiểu các công nghệ xử lý nước thải phổ biến trên thị trường và ưu, nhược điểm của từng công nghệ.

Bước 3: Tham khảo ý kiến tư vấn từ chuyên gia, các trường hợp điển hình đã áp dụng thành công.

Bước 4: Lựa chọn hệ thống xử lý phù hợp dựa trên năng lực xử lý, điều kiện thực tế và tính kinh tế - hiệu quả.

Bước 5: Lắp đặt và vận hành hệ thống theo đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo mục tiêu xử lý.

Quy trình này giúp doanh nghiệp lựa chọn được hệ thống xử lý phù hợp và hiệu quả nhất.

Sơ đồ xử lý nước thải công nghiệp

Sơ đồ xử lý 

Thuyết minh công nghệ

Tầm quan trọng của việc xử lý nước thải khu công nghiệp

Xử lý nước thải khu công nghiệp không chỉ là một trách nhiệm mà còn là một yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội. Hãy cùng điểm qua những lợi ích to lớn mà việc xử lý nước thải khu công nghiệp mang lại:

Bảo vệ nguồn nước và môi trường sinh thái

Nước thải từ các khu công nghiệp thường chứa hàm lượng lớn các chất ô nhiễm, bao gồm:

• Chất hữu cơ: BOD, COD, các chất thải hữu cơ từ sản xuất thực phẩm, dệt nhuộm, hóa chất...
• Chất vô cơ: Kim loại nặng (chì, thủy ngân, cadmium...), muối, axit, kiềm...
• Vi sinh vật: Vi khuẩn, virus, nấm...

Nếu không được xử lý đúng cách, nước thải này sẽ xả ra môi trường, gây ra những tác động tiêu cực:

• Ô nhiễm nguồn nước mặt: Làm suy giảm chất lượng nước sông, hồ, biển, ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh, nguồn nước sinh hoạt, du lịch...
• Ô nhiễm nguồn nước ngầm: Gây nguy hại cho sức khỏe con người khi sử dụng nước ngầm cho sinh hoạt, sản xuất.
• Ô nhiễm đất: Làm suy giảm chất lượng đất, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, gây nguy cơ ô nhiễm thực phẩm.

Nâng cao sức khỏe cộng đồng và giảm thiểu dịch bệnh

Nước thải chưa qua xử lý có thể chứa các mầm bệnh nguy hiểm, gây ra nhiều loại bệnh tật cho con người, đặc biệt là các bệnh về đường tiêu hóa, da liễu, hô hấp...

Bảng 1: Tác động của nước thải chưa xử lý đến sức khỏe con người

Đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững

Xử lý nước thải khu công nghiệp là một trong những yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu phát triển bền vững:

• Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ nguồn nước, đất, không khí.
• Phát triển kinh tế: Tạo điều kiện cho sản xuất công nghiệp phát triển bền vững, thu hút đầu tư, tạo việc làm.
• Phát triển xã hội: Nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần phát triển du lịch, nông nghiệp...

Tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường

Việt Nam đã ban hành nhiều quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó có quy định về xử lý nước thải khu công nghiệp.

• Luật Bảo vệ môi trường 2020: Quy định về trách nhiệm bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh.
• Nghị định 08/2022/NĐ-CP: Hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường về xử lý nước thải.
• Nghị định 35/2022/NĐ-CP: Quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế, bao gồm cả quản lý nước thải.

Việc không tuân thủ các quy định này sẽ dẫn đến việc bị xử phạt hành chính, thậm chí là hình sự.

Nâng cao hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp

Doanh nghiệp có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn sẽ:

• Tăng cường uy tín: Góp phần xây dựng hình ảnh doanh nghiệp thân thiện với môi trường, tạo niềm tin cho khách hàng, đối tác.
• Thu hút đầu tư: Thu hút các nhà đầu tư quan tâm đến phát triển bền vững.
• Thúc đẩy cạnh tranh: Tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng nhiều doanh nghiệp chú trọng đến yếu tố môi trường.

Kết luận

Xử lý nước thải là hoạt động then chốt nhằm kiểm soát ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các khu công nghiệp. Việc áp dụng các hệ thống xử lý hiện đại cùng các quy trình kỹ thuật phù hợp giúp loại bỏ hiệu quả các chất thải, đảm bảo nước thải đạt tiêu chuẩn xả ra môi trường. Nếu bạn có nhu cầu xử lý nước thải khu công nghiệp thì hãy liên hệ với chúng tôi để được chúng tôi tư vấn tốt nhất.