Nắn dòng, làm đường trên sông ở Ninh Thuận để khai thác cát

Ngày giữa tháng 3, tiết trời Ninh Thuận nắng gió. Trên sông Dinh đoạn qua phường Phước Mỹ, TP Phan Rang – Tháp Chàm – sát cầu Đạo Long 2, có các xe cơ giới neo đậu trên những bãi cát đã được hút lên thành từng bãi. Đứng trong bờ quan sát, dễ thấy con đường dài hơn 100 m – như một cồn cát nổi lên mặt nước, chạy dọc theo bờ sông.

“Con đường này do đơn vị khai thác hút cát rồi bồi lên, làm đường để vận chuyển cát sau khi hút dưới sông”, người dân phường Phước Mỹ cho biết. 

Cùng với đó, vị trí khai thác cát khá gần với cầu Đạo Long 2 – nằm trên Quốc lộ 1, và việc làm đường vận chuyển cũng đi dưới cầu này, dễ gây nguy hiểm đến an toàn giao thông. 

Theo người dân, việc hút cát đã diễn ra nhiều năm. Mỗi lần phương tiện cơ giới cùng vòi hút cát xuất hiện, người dân lại lo ngại gây biến dạng dòng chảy sông Dinh, tiềm ẩn nguy cơ xói lở, cũng như ảnh hưởng tới nhà cửa nằm sát đôi bờ. Nhiều người lên tiếng phản ứng, song việc khai thác và vận chuyển cát vẫn diễn ra.

Xe cơ giới đang khai thác cát giữa dòng sông Dinh, qua TP Phan Rang- Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Xuân Ngọc.

Việc hút cát tại đây được tỉnh Ninh Thuận cấp phép hoạt động từ năm 2016. UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận cho Công ty Bình Minh Ninh Thuận khai thác, xây dựng mỏ cát Phước Mỹ (phường Phước Mỹ, TP Phan Rang – Tháp Chàm) và xã Phước Thuận. Diện tích khai thác 4,67 hecta, trữ lượng khai thác 67.000 m3 với công suất 14.500 m3/năm, thời gian khai thác tới năm 2020, sau đó doanh nghiệp được cấp phép theo từng năm. 

Ông Hồ Hải Hưng, Chủ tịch UBND phường Phước Mỹ cho biết: Công ty Bình Minh khai thác cát trên Sông Dinh đã nhiều năm. Trước đây, doanh nghiệp sau khi hút cát vận chuyển qua địa bàn xã Phước Thuận, nhưng làm ảnh hưởng tới đời sống của người dân địa phương, họ phản ứng, sau đó công ty xin vận chuyển qua phường Phước Mỹ. 

Tuy nhiên, ở Phước Mỹ người dân tiếp tục phản đối, nhiều lần làm đơn trình UBND phường yêu cầu xử lý. Chính quyền địa phương trong các lần kiểm tra, phát hiện doanh nghiệp vi phạm, như: khu vực mỏ khai thác không có mốc ranh giới; việc đắp đường vận chuyển, đường nội bộ mỏ khai thác không đúng với thiết kế phê duyệt; khai thác không đúng biện pháp khai thác đã được phê duyệt. 

“Mặc dù phường đã yêu cầu đơn vị khai thác giải quyết, nhưng họ không có động thái khắc phục, chậm xử lý. Chúng tôi đã ghi nhận sự việc, nhiều lần báo cáo cấp cao hơn để có hướng xử lý tiếp theo”, Chủ tịch UBND phường Phước Mỹ nói. 

Phía Sở NN&PTNT tỉnh trong lần kiểm tra cũng xác định vi phạm của đơn vị khai thác “khu vực mỏ của công ty không có mốc ranh giới; việc đắp đường vận chuyển, đường nội bộ mỏ khai thác không đúng với thiết kế phê duyệt....”.

Doanh nghiệp đắp đường khai thác cát trên sông Dinh bị người dân liên tục phản ánh. Ảnh: Xuân Ngọc

Đáng nói, công ty Bình Minh không khắc phục vi phạm, tiếp tục đắp thêm tuyến đường vận chuyển, sử dụng một máy đào, một sà lan, một máy bơm hút công suất lớn để khai thác. Sở NN&PTNT đánh giá, việc hút cát từ dòng sông lên, tập kết cát ở bờ hữu hạ lưu chân cầu Đạo Long 2 là gây cản trở dòng chảy sông Dinh. 

Trước tình trạng trên, trao đổi P.V VietNamNet, một lãnh đạo Phòng Tài nguyên Khoáng sản, nước và biến đổi khí hậu (Sở TN&MT Ninh Thuận) cho hay, việc doanh nghiệp xẻ dòng, lấp sông Dinh khi khai thác cát là sai. 

Người này cho biết, hiện công ty Bình Minh đang xây dựng lại phương án khai thác cát. Sau khi công ty này trình phương án, đơn vị sẽ có công văn lấy ý kiến các sở ngành liên quan.

Phó chủ tịch UBND Ninh Thuận Lê Huyền vừa ký văn bản, yêu cầu Công ty TNHH Bình Minh Ninh Thuận dừng đắp đường công vụ trên sông Dinh để khai thác cát xây dựng tại mỏ cát Phước Mỹ khi hồ sơ điều chỉnh thiết kế khai thác chưa được thẩm định, phê duyệt. Đối với việc điều chỉnh hồ sơ thiết kế khai thác mỏ cát của doanh nghiệp trên phải có ý kiến cơ quan chức năng, đơn vị liên quan thẩm tra, phê duyệt.

UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác cát tại đây. Trường hợp doanh nghiệp này không chấp hành đúng các quy định trong khai thác khoáng sản, xử lý nghiêm hành vi vi phạm.